در هر شریعتی برای مومنان تکالیفی تعیین شده که برخی مربوط به رفتارهای فردی و برخی اجتماعی است؛ برخی اعمال هم در حوزه روابط انسان و خدا تعریف میشود که به عنوان عبادت شناخته میشود.
در اسلام هم این دستورالعملها در قالبهای گوناگون بیان شده که یکی از آنها روزه در ماه مبارک رمضان است. اما وجوب این عمل مربوط به همه نبوده و تنها برای افرادی که به سطح معینی از رشد فکری و جسمی رسیدهاند مقرر شده، این سطح معین تعیین شده نه سال کامل قمری است.
در انجام تکالیف دینی علاوه بر شرط بلوغ شروط دیگری مانند تواتایی انجام تکلیف معین شده در خصوص دختران تازه بالغ یعنی کسانی که وارد ده سالگی شدهاند اگر شرایط جسمی و قدرت و توانایی روزه به انها اجازه دهد -هر چند اینکار با فراهم کردن زمینه لازم توسط خانواده است- انجام این امر الهی واجب میباشد و سرباز زدن از آن موجبات عقوبت الهی وخسران خواهد شد در این یادداشت به چند شیوه که میتواند به شما والدین عزیز در هموار کردن این راه یاریگرتان باشد اشاره میکنیم. همراه دانشجو ایران باشید
کمک به آمادگی روحی
الف. برگزاری جشن تکلیف متفاوت با جشنهای قبلی که علاوه بر شاد بودن آن بر معنویت بخشیدن به آن تلاش کنیم مثل دعوت از هم سنهای دختر تازه تکلیفمان و برگزاری نماز جماعت با هم.
بیان تکالیفی که از این به بعد بر عهده ایشان است با زبان کودکانه و اینکه با انجام این اعمال چقدر به خدا نزدیکتر خواهد شد. والدین یا بزرگترها، برایش دعا کنند و همه آمین بگویند.
ب. خانواده باید سعی کنند در این ماه مبارک با اقوام یا دوستانی که با رفتارشان ممکن است نوجوان ما را در انجام تکالیفش سست کنند روابط محدودی داشته باشند گاهی دلسوزیها و شماتت دیگران برای انجام تکالیف دینی، مانند این جملات: «توی این گرما بچه را وادار به روزه نکنید یا ما که بزرگ هستیم کم آوردیم شما بچه هستید روزه به شما واجب نیست و یا اینکه تو طاقت تشنگی یا گرسنگی را نداری!» دخترمان را در روند این اعمال خداپسندانه سست و بی میل مینمایند.
ج. صرف انرژی و وقت وهزینه والدین در این برهه بر رغبت فرزند قطعاً تاثیرگذار میباشد در مقاله قبلی اشاره کردم که تقویتهای بیرونی از قبیل پاداش وهدیه میتواند تبدیل یه تقویتهای درونی مثل رضایت قلبی مبدل شود. تواناییهای پدر ومادر و اطرافیان در با بیان فواید روزه و استفاده از تعابیر زیبا مانند: «چقدر شبیه فرشتهها شدی یا خانه مان به لطف عبادتهای تو بوی خدا گرفته و یا اینکه چقدر امروز آرامش دارم فکرمی کنم برای اینکه خدا نگاه متفاوتی به خانه مان میکند یا اینکه اینجا چقدر شلوغ است معلوم است فرشتهها دارند طبق طبق ثواب میبرند بالا و …» و خرید هدایا برای نو تکلیف بر میل او به انجام این واجب الهی بی تأثیر نخواهد بود.
د. آسان گرفتن مقررات خانه مثل زمان بیداری (به خصوص در ایام تابستان و هنگامی که بچهها اجازه خوردن و آشامیدن دارند و سعی در جهت تشویق استراحت در ساعات بلند روزه داری در ایام تابستان)، تمیز بودن اتاقش و یا شرکت در کلاسهای تابستانی و رفت و آمدهای غیر ضروری وحتی نگهداری از فرزند کوچکتر و حتی حذف بعضی کارها و وظایف.
ه. با آزاد کردن ممنوعیات خانواده که خلاف شرع و اخلاقیات نیست، ماه رمضان را برای آنها شاد و به یادماندنی و خاطره انگیز کنیم. مثل خوابیدن در خانهٔ مادربزگ یا وقت دادن بیشتر برای بازیهای رایانه ای…
و. تغییر ساعات بازی در بچهها و نه حذف کردن آنها. مانند رفتن به پارک در شب و حتی گذراندن سحر و خوردند سحری در پارک یا فضای باز در ایامی که والدین نگران صبح کاری نباشند.
کمک به آمادگی جسمی
الف. توجه والدین به تغذیه کودک مخصوصاً صرف وعده سحری و رژیم سالم عاری از ادویه وسس و نوشابه و… که فقط بر عطش او در روزهای بلند تابستان میافزاید و اضافه کردن غذاهای مقوی و کم حجم در وعدههای متناوب و فاصله دار میتواند کمک کننده باشد.
استفاده از میوه و سبزیجات درمیان وعده و سحر، از عطش آنها میکاهد. اگر بچهها مایل به خوردن میوه نیستند، میوهها را با بستنی مخلوط کرده و روی آنه را با ژله و شکلات بپوشانید و تزئین نمایید تا بچهها رغبت به خوردن میوه پیدا کنند.
از نوشیدن آب بعد از پایان روزه داری و در ساعات اولیه افطار توسط آنها، خودداری کنید تا اشتها برای خوردن افطار داشته باشند. سعی کنید غذاهایی بپزید که آنها دوست دارند.
ب. در قبل اشاره شد به آزاد سازی زمان بیداری و خواب آنها. بهتر است بچهها در ساعاتی که اجازه خوردن و اشامیدن دارند بیدار باشند و در ساعات روز، به استراحت بپردازند تا روزه داری بر آنها سخت و طولانی نگذرد.
ج. برنامه ریزی برای نگهداشتن روزداران کوچک در خانه تا انرژی کمتری از دست بدهند و تشنه و گرسنه نشوند. مثل تهیه بازیهای فکری و یا فیلمها و کارتونهای مناسب با سن آنها.
پایان ماه مبارک رمضان
در مورد فطریه و نماز عید فطر با بچهها صحبت شود و اگر مایل بودند آنها را به فریضه نماز عید فطر ببریم. در روز عید فطر با برگزاری جشن کوچک و اهدای هدیه مورد علاقهاش از صبر و تحمل در انجام این تکلیف الهی قدردانی شود.
نشاط و شادی والدین و بزرگترها و صبحانه روز عید و دید و بازدید عید فطر، آنها را از بزرگ بودن و پر اهمیت بودن ماه مبارک رمضان مطلع میکند.
منبع : مهرخانه